Ιστορία
Το νησί κατοικείται από την νεολιθική εποχή 4000 - 3000 π.Χ και θεωρείται το νησί του Οδυσσέα.
Το 1000 - 800 π.Χ. η Ιθάκη κατακτήθηκε από τους Δωριείς και μετά πέρασε στην κυριαρχία των Κορίνθιων. Το 180 π.Χ. οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ιθάκη και παρέμειναν στο νησί ως το 394 μ.Χ.
Το 394 μ.Χ. η Ιθάκη περιέχεται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τότε το νησί εκχριστιανίζεται και κτίζονται εκκλησίες και μοναστήρια.
Το 1185 το νησί περνά στην κυριαρχία των Νορμανδών και στη αργότερα παραχωρείται στον Ορσίνι.
Το 1204 η Ιθάκη κατακτήθηκε από τους Τούρκους και το 1357 καταλαμβάνεται από τους Ενετούς. Είναι η περίοδος κατά την οποία το νησί γνωρίζει πολλές πειρατικές επιδρομές. Το 1479 οι Τούρκοι λεηλάτησαν την Ιθάκη και σκότωσαν τους περισσότερους κατοίκους.
Το 1809 αρχίζει η περίοδος της Αγγλοκρατίας και ιδρύεται το ανεξάρτητο κράτος “Ενωμένες Πολιτείες των Ιονίων Νήσων”.
Το 1864 τα Επτάνησα ενσωματώνονται με την Ελλάδα.
Η Ιθάκη το νησί πατρίδα του Οδυσσέα θεωρείται ένα από τα πιο γνωστά νησιά της Ελλάδας όχι στα σημερινά χρόνια αλλά από την αρχαιότητα και τη μυθολογία. Ο Όμηρος με τα έπη του άφησε βαριά κληρονομιά και πολλή δουλειά σε ξένους και Έλληνες επιστήμονες που ασχολούνται χρόνια με το έργο αυτό.
Βεβαίως εκτός από τον Όμηρο με την Οδύσσεια αναφορές υπάρχουν και από άλλους παλαιότερους συγγραφείς όπως ο Ακουσίλαος που λέει ότι ο Ίθακος, ο Νήριτος και ο Πολύκτωρ ήταν οι τρεις γιοι του Βασιλειά Πτερελάου που καταγόταν από τον Δία. Η σύζυγος του Οδυσσέα ήταν η Πηνελόπη κόρη του βασιλειά Ικάριου και της Πολυκάστης.
Η Ιλιάδα και η Οδύσσεια του Ομήρου σίγουρα δεν θα μπορούσαν να γραφτούν σ ένα περιορισμένο χώρο. Είναι όμως τα δύο έργα του μεγάλου ιστορικού που έκαναν γνωστά παγκόσμια την ιστορία αυτού του τόπου. Είναι τα έργα που ενώ πέρασαν αιώνες κατακτητές διάφοροι στο νησί άφησαν αναλλοίωτα, ονόματα και τοπωνύμια ως τις μέρες μας. Είναι τα έργα έπη του Ομήρου που αποδεικνύουν ότι η Ιθάκη είναι η πατρίδα του Οδυσσέα.
Η αρχιτεκτονική της περιοχής είναι ο καθρέφτης της ιστορίας και των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών.
Οι παραδοσιακές κατοικίες των κατοίκων της Ιθάκης είναι επηρεασμένες από την ενετική και αγγλική περίοδο και χτίστηκαν με γνώση και πείρα.
Οι σεισμοί του 1953 κατέστρεψαν σχεδόν όλα τα κτίρια που υπήρχαν πριν την ενετική περίοδο, τα χωριά ανοικοδομήθηκαν πλήρως, διατηρώντας την ενετική και αγγλική επιρροή.
Το Λαογραφικό και Ναυτικό Μουσείο Ιθάκης φιλοξενείται σε ένα ωραίο κτήριο στην πρωτεύουσα του νησιού. Το νέο μουσείο καταγράφει τη ζωή των κατοίκων της Ιθάκης κατά την περίοδο της αποικιοκρατίας. Στο μουσείο εκτίθενται επιπλωμένες κρεβατοκάμαρες, κουζίνα και καθιστικό εκείνης της περιόδου.
Το αρχαιολογικό μουσείο βρίσκεται στην πρωτεύουσα του νησιού, στο Βάθυ, κοντά στο λιμάνι. Το μουσείο φιλοξενεί συλλογή ευρημάτων από τη ρωμαϊκή περίοδο που ήρθαν στο φως μετά από ανασκαφές στην περιοχή Πίσω Αετός και ποικίλα, ευρήματα της γεωμετρικής περιόδου που βρέθηκαν σε διάφορα σημεία του νησιού.